چرا با استکبار جهانی باید مبارزه کرد؟؟

مبارزه پیامبران با مستکبران

پیامبران الهی که برای هدایت انسان­ها برانگیخته شده­اند، در این مسیر با مانع­هایی روبه­رو بوده­اند. از بزرگ­ترین ِاین مانع­ها، به طاغوت­های زمان و مستکبران و ستم پیشه گان تاریخ می توان اشاره کرد. این گروه که دعوت پیامبران را مخالف هدف های استکباری و منافع مادی خود می­دیدند، از پذیرش آن سر باز می­زدند و با تکیه بر قدرت مادی خود، همواره دیگران را نیز از پذیرش این دعوت بازمی­داشتند.

نکته: «ثُمَّ بَعَثْنَا مِنْ بَعْدِهِمْ مُوسَی وَهَارُونَ إِلَی فِرْعَوْنَ وَمَلَئِهِ بِآیَاتِنَا فَاسْتَکْبَرُوا وَکَانُوا قَوْمًا مُجْرِمِینَ؛[1] پس بفرستادیم از پس ایشان موسی را و هارون را به فرعون و اشراف قومش. به حجت­های ما تکبر کردند و بودند گروهی گنهکاران».[2]

حکایت: «[وقتی موسی(ع) معجزه آورد] فرعون گفت: برهانی قوی و عظیم آوردی. این تو را از کجاست؟ گفت: این مرا خدای تعالی داده است. فرعون گفت: اکنون به چه آمده­ای و چه خواهی، پیغام داری؟ موسی(ع) گفت: آمده­ام تا تو را به خدای خوانم، تا بگروی بدان خدای که خدای همه عالم است، و ازین دعوی خدایی بازگردی و مؤمن شوی. چه تو که فرعونی، می­دانی که خدایِ ما و آنِ تو و آفریدگار و پروردگار تو و آنِ همه خلقان دیگر، اوست، و روزی­دهنده و میراننده و زنده کننده بندگان اوست، و تو که بنده ضعیفی، یقین می­دانی که آسمان و زمین و همه عالم [را] او آفریده است و تو نتوانی آفریدن و پشه را روزی دادن و روزی­رساننده خلقان یکی خدایست و تو سخت بیچاره­ای. اگر خواهد تو را بمیراند و اگر خواهد زندگانی دهد.

فرعون بزرگان و سرهنگان[3] را جمع کرد و با ایشان گفت حال خویش و آمدن موسی و آن حجت­ها را که ازو دیده بود... همه لشکر و بزرگان به هامان[4] نِگِرستند[5] تا وی چه گوید. هامان گفت: اینکه تو می­گویی خطاست، از پسِ خدایی به بندگی گردی[6]، چگونه خواهد بودن؟ چندین سال خدایی رانده، اکنون بنده گردی؟ و ما همه بنده کسی دیگر باید کردن؟ این ذلّ[7] را کجا بریم؟ همه کس بر تو بخندند ازین کارها، و امروز بدین جاه و حشمت[8] و مملکت و سپاه چه افتاده است که بلایِ این موسیِ گریخته، از خویش دفع نتوانی کردن؟ یا گرفتن و به زاری کشتن یا از ولایت خود بیرون کردن، یا به زندان بازداشتن، یا ما را بفرمای تا هلاکش کنیم، و اگر کسی او را یاری دهد با وی حرب کنیم».[9]

فرافکنی مستکبران در برابر ادلّه دین

مستکبران وقتی خود را از رویارویی و مقابله با معجزه­های پیامبران و حجت­های قوی و نیرومند دین ناتوان می­دیدند، به فرافکنی رو می­آوردند و با تهمت زدن به پیامبران درصدد گمراهی دیگران برمی­آمدند.

نکته: «...قَالَ مُوسَی أَتَقُولُونَ لِلْحَقِّ لَمَّا جَاءَکُمْ أَسِحْرٌ هَذَا وَ لایُفْلِحُ السَّاحِرُونَ؛[10] گفت موسی، می گُوِی[11] حق را چون آمد به شما که جادوی است این؟ و نه ظفر یابد جادوگران».

حکایت: »پس دیگر روز موسی با هارون(ع) می­آمدند پیاده، و دل بر آن نهاده که فرعون بِگَرَوَد و کارهای ما نیکو شود، و بنی­اسرائیل را به ما بازدهد. پس فرعون گفت: آمدی با برادر. موسی گفت بدان وعده باز آمدم که گفته بودی. فرعون گفت: برادر را به یاری آوردی؟ موسی گفت: برادرم نیز رسول است و با من در رسالت هنباز[12] است... فرعون گفت: او نیز جادوی آموخته است؟ [13]

موسی چون آن بشنید، دانست که حال دیگرگونه شده است، هامان او را تباه کرده است. موسی گفت: ما رسولان خداییم، تو را به خدای می­خوانیم تا بگروی و بنی اسرائیل به ما بازدهی، به درستی که بیاوردیم معجزه از خداوند تو. فرعون گفت: خدای جهان کیست؟ موسی گفت: آفریدگار آسمان و زمین. پس فرعون گفت آن کس ها را که گرد بر گرد او بودند که: می­نشنوید که چه می­گوید؟ گفتند: ما این همه[14] تو را شناسیم. موسی گفت: »رَبُّکُمْ وَ رَبُّ آبَائِکُمُ الاوَّلِینَ»[15] [یعنی خدای من پروردگار شما و پدران شماست]، چون فرعون درماند، گفت: این رسول که به شما فرستاده­اند، دیوانه است».[16]

ادعاهای دروغین مستکبران

مستکبران جهان و سردمداران کفر، همواره در طول تاریخ، داعیه ریاست بر کل جهان را داشته­اند؛ مستکبران دیروز با ترفند ادعای ربوبیّت و خدایی بر جهان و با استفاده از جهل مردم آن دوران، و مستکبران امروز با ادعای نمایندگی از ناحیه خدا یا پیامبران و با بهره گرفتن از جهل نوپدید مردم این دوره.

حکمت: «نبینی آن را که خصومت کرد با ابراهیم در خدایش، به آن که دادش خدای پادشاهی، چون گفت ابراهیم: خدای من آن است که زنده کند و بمیراند، گفت: من زنده کنم و بمیرانم، گفت ابراهیم: به درستی که خدای من بیارد آفتاب را از مشرق، تو بیار او را از مغرب، متحیّر ماند آن که کافر بود و خدا راه نمی نماید گروه ستم کاران را».[17]

نخستین مستکبر بزرگ تاریخ

سؤال و جواب: «زیدبن أسلم گفت: اول جبّاری که بود بر زمین، نمرود بن کنعان بود. مردمان از اقصای عالم می­آمدند و طعام می­بردند از نزدیک او. چون جماعتی به او بگذشتی، او گفتی: « مَن رَبُّکُم؟ خدای شما کیست؟» ایشان گفتند: «خدای ما تویی».[18]

حکایت: «خدای تعالی ابراهیم را بفرستاد به نمرود که به من ایمان آر تا مُلک به تو رها کنم. او گفت: »خدایی دیگر هست تو را که مرا به او دعوت می­کنی، و آن خدای کیست؟» گفت: »رَبّی الّذی یُحْیی و یُمیتُ؛ خدای من آن است که احیا و اماتت کند، مرده را زنده کند و زنده را بمیراند». گفت: « اَنَا اُحْیی و اُمیتُ؛ من نیز إحیا و إماتت کنم.» ابراهیم(ع) گفت: «چگونه کنی؟» کس فرستاد و دو شخص را حاضر کردند، یکی را بکشت و یکی را رها کرد و گفت: «این را اماتت کردم و آن را که بِنَکُشتم، زنده کردم».[19]

صبر و پایداری، اصلی­ترین راه مبارزه با استکبار

صبر و ایستادگی در برابر آزار و شکنجه طاغوت­ها و ستم کاران، تلخ است، ولی میوه آن که آزادی در دنیا و نجات در آخرت است، شیرین است.

حکایت: «[ساحران چون مغلوب گشتند،] مَلِک تعالی در ساعتْ دل­های ایشان را به ایمان گشاده گردانید و راه راستشان بنمود، در وقت به سجده افتادند و زاری می­کردند و می­گفتند: »آمنّا بربّ العالمین[20]» [به خدای جهانیان ایمان آوردیم]. فرعون چون آن بدید گفت: « سجده مرا می­کنند و می­ستایند و شکر می­کنند». جمله بانگ برآوردند که: «نی، نی، ما ثنای خدای موسی و هارون را می­گوییم و سجده می­کنیم که سجده کردن مرو را سزاست». فرعون گفت: « بگرویدید پیش از آنکه من شما را دستوری دادمی، وی خود مهتر شماست که شما را جادوی آموختست، اکنون من دست­ها و پایْ­هاتان بِبُرَم و همه را بر دار کنم». ایشان جواب دادند که: «هر چند تو بگویی و تهدید دهی ما برنگردیم، بدانچه بدیده­ایم، و ما را درست گشت، کان[21] حجّت قوی است».[22]

حکایت: «[فرعون وقتی مغلوب حجت­های موسی گشت] از خشم بفرمود تا قبطیان (قوم فرعون) مر بنی­اسرائیل را رنجانیدن گرفتند بیشتر از آنکه می­رنجانیدند، و خوارتر گرفتند، و بنی­اسرائیل به بلای ایشان درافتادند. و موسی هر روزی می­گفتی که مکنید و پند همی دادی و دعوت همی کرد تا هفت سال برآمد. بنی­اسرائیل بیامدند به نزدیک موسی و گفتند که «ما پنداشتیم که تو بیایی و ما را فرجی و راحتی بُوَد از آمدن تو. اکنون سخت­تر گشت کارهای ما. دعا کن یا حیلتی[23] تا ما را راحت آید». موسی گفت: « صبور باشید که حقّ تعالی دشمن شما را هلاک کند».[24]

فرجام بد مستکبران

مستکبران با آن همه قدرت و شکوه ظاهری، به یک باره و به ساعتی و لحظه­ای، کاخ هستی شان فرو می­ریزد و با فرجامی بد و ذلّت­بار، عمرشان به پایان می­رسد.

توصیه: «وَ اسْتَکْبَر هُوَ وَ جُنودُه فی الارضِ بِغَیرِ الحقِّ وَ ظَنُّوا أنّهم إلینَا لایُرجَعُونَ فأخذناه و جُنُودَهُ فَنَبَذناهُم فی الیَمِّ فانْظُر کیف کان عاقِبَهُ الظالمین؛[25] و گردنکشی و تکبر کردند او (فرعون) و لشکرهای او اندر زمین به ناحق، و گمان بردند که ایشان را سوی ما بازنگردانند. پس فراگرفتیم او را و لشکر او را، و درانداختیمشان در دریا، پس بنگر که چگونه بود سرانجام ستم کاران».[26]

توصیه: «علی بن ابراهیم ـ رحمه الله تعالی ـ گوید که هامان به فرموده فرعون چنان قصری بنا کرد که از نهایت بلندی و از باد تندی که در بالای آن قصر می­وزید، کسی نمی­توانست که در آنجا قرار گیرد و به فرعون گفت: بلندتر از این، بنایی مقدور کسی نیست. پس خدای تعالی چنان بادی برانگیخت که آن قصر را انداخته، به زمین هموار کرد».[27]

حکمت: «وَ تَمّتْ کَلِمَتُ رَبِّکَ الْحُسْنی عَلی بَنی إِسْرائیلَ بِما صَبَرُوا وَ دَمّرْنا ما کانَ یَصْنَعُ فِرْعَوْنُ وَ قَوْمُهُ وَ ما کانُوا یَعْرِشُونَ؛[28] و تمام شد سخن خدای تو به نیکوتر بر بنی­اسرائیل به آن صبر که کردند و هلاک کردیم آنچه می­کرد فرعون و گروه او و آنچه می­کردند[29] از بناها».[30]

[1]. ابوالفتوح رازی، تفسیر روض­الجِنان و روح­الجَنان، به کوشش: دکتر محمدجعفر یاحقی و دکتر محمد مهدی ناصح، مشهد، بنیاد پژوهش­های اسلامی (آستان قدس رضوی)، 1368، ج10، ص 176.

پی نوشت:

[2]. نک: یونس: 75.

[3]. سرهنگان: فرماندهان، سرداران.

[4]. هامان: وزیر فرعون.

[5]. نِگَرِستند: نگریستند.

[6]. به بندگی گردی: به بندگی روی آوری.

[7]. ذلّ: ذلّت و خواری.

[8]. حشمت: عظمت و بزرگی.

[9]. ابواسحاق ابراهیم بن منصور نیشابوری، قصص­الانبیاء (داستان­های پیغامبران)، به اهتمام: حبیب یغمائی، تهران، انتشارات بنگاه ترجمه و نشر کتاب، 1359، صص 172ـ 174.

[10]. نک: یونس: .

[11]. می­گُوِی: می­گویی.

[12]. هنباز: شریک.

[13]. تفسیر روض الجنان و روح الجنان، ج 10، ص 176.

[14]. ما این همه: همه ما.

[15]. نک: شعراء: 26.

[16]. قصص­الانبیاء، صص175ـ 178.

[17]. نک: بقره: ؛ تفسیر روض­الجنان، ج4، ص 1.

[18]. همان، ص3.

[19]. همان، ص4.

[20]. نک: اعراف: 121.

[21]. کان: که آن.

[22]. قصص­الانبیاء، صص184 و185.

[23]. حیلتی: چاره­ای، تدبیری.

[24]. قصص­الانبیاء، صص187 و 188.

[25]. نک: قصص: 39 و .

[26]. تفسیر روض­الجنان و روح­الجنان، ج 15، ص 128.

[27]. بهاء­الدین محمد بن شیخ علی لاهیجی، تفسیر شریف لاهیجی، به تصحیح: دکتر محمدابراهیم آیتی، تهران، مؤسسه مطبوعاتی علمی، 1340، ج 3، ص 475.

[28]. نک: اعراف: .

[29]. می کردند: می ساختند.

[30] . تفسیر روض الجنان و روح الجنان، ج 8 ، ص 344.