فرق شخص بصیر و بی بصیر چیست؟؟ 2

ای اهل بصیرت بشتاب
 

خسر الدنیا و الأخرة؛در دنیا و آخرت زیان دیده است (21)
ای اهل بصیرت بشتاب که جانی
در عالم معنی بتوانی که بمانی
بی علـــــم بدان در دو جهانی
بی ســـود و خسرات زده مانی
ماه زیر ابر تا کی می شود پنهان بدان
ابر چون راهی شود ماه هم درخشد نوجوان
«الئن حصحص الحق؛اکنون حقیقت آشکار شد».(22)
حق پیدار است اکنون اهل راز
بهرشکر حق همــــه بهر نماز
با بصیــرت صبر داده صد ثمر
یوسف گمشده است نزد پدر
گر نبودی صبر دل کی اینچنین
شاد بـــود ای پسر دلها غمین؟
لکم دینکم ولی دین؛دین شما برای خودتان و دین من برای خودم».(23)
این لجوجان از بصیرت دور دور
این کسان بگذار تا آن نفخ صور
دینشــان را زینت در بار نیست
ذلت است اما لئیان کــــور کور
دین حق را پاس دار ای حق مدار
دینشان بی ارزش انـــدرنزد مور
بل کذّبوا بما لم یحیطوا بعلمه؛این منکران انکار چیزی را می‌کنند که علمشان به او احاطه نیافته».(24)
بی بصیرت رد کند هر چه درست
این بود اصلی بر آنان از نخست
چون نمــی دانند انکار است راه
این راهی که بایــد دست شست
گر برافــــروزند شمعی بهر راه
بی گمان بیند ند صد راه درست.
و جاء اخوة یوسف فدخلو علیه فعرفهم و هم له منکرون؛و برادران یوسف آمدند و بر او وارد شدند.او آنان را شناخت ولی آنان او را نشناختند.(25)
یوسفی راآن رفیقان قعرچاه انداختند
بار دیگر یوسفی دیدند ولی نشناختند.
یوسف غم دیــــده آنان را شناخت
با محبت بهــــــرشان آذوقه ساخت
چونکه در فکر خود این باور نمـود
با بصیرت بـــــــــر رفیقان یار بود
لیک آن اهل حسد فکـــــر عنود
یوسفی را غـــــــرق کردند بئر زود
چشمشان کور ندیـــــدن آن کریم
چشمشان را کــــور کرده آن رجیم
هر که با شیطان رود کور است کور
اهل تاریک اگرچه نور بیند نورنور ( شاعرمقدم)

بصیرت در قرآن:
 

بصیرت در ضمن آیات قرآن کریم در سه معنى بکار برده شده است .
1ـ بمعنى بینائى دل چنانکه در آیه 19سوره مبارکه فاطر مى‏فرماید:
«هرگز کوردل و روشن ضمیر یکسان نیستند.» وَ مََا یَسْتَوِی الْأَعْمى‏ََ وَ الْبَصِیرُ
نیستند یکسان بدان اهل هنر
کور دل با صاحبی اهل بصر
2ـ بمعنى بینائى چشم در آیه 2سوره مبارکه انسان مى‏فرماید:
«(بدین جهت) او را شنوا و بینا قرار دادیم!» «فَجَعَلْنََاهُ سَمِیعاً بَصِیراً»
قرارش بدایم با چشم وگوش
که با این کرم بهره دارد زهوش
3ـ بمعنى بینائى با برهان و دلیل در آیه 125سوره مبارکه طه مى‏فرماید:
«انسان غافل در روز قیامت مى‏گوید خدایا چرا مرا نابینا محشور کردى و حال آنکه من در دنیا بینا و آگاه بودم؟» «قََالَ رَبِّ لِمَ حَشَرْتَنِی أَعْمى‏ََ وَ قَدْ کُنْتُ بَصِیراً»
به دنیا بُودی چشم بینا مرا
چرا کور محشور گشتم خدا .
که بدون شک اعمال و رفتار انسان باعث این بی بصیرتی گشته است .

آثار بصیرت:
 

سبب شناخت بهتر خداو نعمتهای خداست در این مورد قرآن کریم در آیه 16 سوره مبارکه رعد چنینمی فرماید.: «بگو: چه کسی پروردگار آسمانها و زمین است؟» بگو: «الله!» بگو: «آیا نابینا و بینا یکسانند؟! «قُلْ مَنْ رَبُّ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ قُلِ اللَّهُ …. قُلْ هَلْ یسْتَوِی الْأَعْمَى وَالْبَصِیرُ أَمْ ».
چه کس رب بُــود آسمان و زمین
کجا هست برابــــر عمین و بصیر
بصیرت آنچان تأ ثیر را دارد که حتی درقیامت ، مجرمان درخواست که به دنیا بر گردنند درآیه 12 سوره سجده می فرماید:«و اگر ببینی مجرمان را هنگامی که در پیشگاه پروردگارشان سر به زیر افکنده، می‌گویند: پروردگارا! آنچه وعده کرده بودی دیدیم و شنیدیم؛ ما را بازگردان تا کار شایسته‌ای انجام دهیم؛ ما (به قیامت) یقین داریم!». «وَلَوْ تَرَى إِذِ الْمُجْرِمُونَ نَاکِسُو رُءُوسِهِمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ رَبَّنَا أَبْصَرْنَا وَسَمِعْنَا فَارْجِعْنَا نَعْمَلْ صَالِحًا إِنَّا مُوقِنُونَ» بنا بر این آیه اگر بصیرت در دنیا حاصل نشد به طور قطع و یقین در آخرت بصیرت حاصل می شود.چون در آن جهان دیگر مانعی وجود ندارد.
چنین است رفتار آن مجرمین
که ای رب حــــــق و مبین
دوبــار به رحـم کن تا رویم
عمل پاک داریم به زیبا زمین
بصیرت عاملی برای عبرت‏آموزى. در آیه 13 سوره مبارکه آل عمران می-فرماید: «در دو گروهی که (در
میدان جنگ بدر) با هم رو به رو شدند، نشانه (و درس عبرتی) برای شما بود: یک گروه، در راه خدا نبرد می‌کرد و جمع دیگری که کافر بود (در راه شیطان و بت) در حالی که آنها (گروه مؤمنان) را با چشم خود، دو برابر آنچه بودند، می‌دیدند. (و این خود عاملی برای وحشت و شکست آنها شد) و خداوند هر کس را بخواهد (و شایسته بداند) با یاری خود تأیید می‌کند. در این، عبرتی است برای بینایان!» «قَدْ کَانَ لَکُمْ آیةٌ فِی فِئَتَینِ الْتَقَتَا ...یرَوْنَهُمْ مِثْلَیهِمْ رَأْی الْعَینِ وَاللَّهُ یؤَیدُ بِنَصْرِهِ مَنْ یشَاءُ إِنَّ فِی ذَلِکَ لَعِبْرَةً لِأُولِی الْأَبْصَارِ»
ابزار بصیرت:‏ چشم‏ ابزار شناخت و درک صحیح حقایق، است در قرآن آیه179 سوره مبارکه اعراف می فرماید: «به یقین، گروه بسیاری از جن و انس را برای دوزخ آفریدیم؛ ... آنها چشمانی دارند که با آن نمی‌بینند؛«وَلَقَدْ ذَرَأْنَا لِجَهَنَّمَ کَثِیرًا مِنَ الْجِنِّ وَالْإِنْسِ ... وَلَهُمْ أَعْینٌ لَا یبْصِرُونَ بِهَا ... »
قلب‏: قلب از بزاربصیرت ودرک حقایق می باشددرهمین زمینه در آیه 179 سوره مبارکه اعراف می فرماید:
به یقین، گروه بسیاری از جن و انس را برای دوزخ آفریدیم؛ آنها دلها (= عقلها ) دارند که با آن (اندیشه نمی‌کنند و) نمی‌فهمند؛... «وَلَقَدْ ذَرَأْنَا لِجَهَنَّمَ کَثِیرًا مِنَ الْجِنِّ وَالْإِنْسِ لَهُمْ قُلُوبٌ لَا یفْقَهُونَ بِهَا ...»
گوش‏ ابزار ی شناخت و درک صحیح حقایق می باشد. قرآن در آیه 179 سوره مبارکه اعراف می فرماید:
به یقین، گروه بسیاری از جن و انس را برای دوزخ آفریدیم؛... آنها گوشهایی دارند که با آن نمی‌شنوند؛...«وَلَقَدْ ذَرَأْنَا لِجَهَنَّمَ کَثِیرًا مِنَ الْجِنِّ وَالْإِنْسِ ... وَلَهُمْ آذَانٌ لَا یسْمَعُونَ بِهَا ...»
اسباب بصیرت:‏ در قران کریم عواملی را به عنوان اسباب بصیرت نام می بد از جمله : الف: آخرت‏اندیشى در آیات 45 و 46 از سوره مبارکه ص ب: آیات خدا آیات 20 و 21 سوره مبارکه ذاریات ج: امدادهاى خدا آیه 13 سوره مبارکه آل عمران د: تقوا آیه 201 سوره مبارکه اعراف کتابهای آسمانی مثل قرآن و تورات‏: محتوای کتابهای آسمانی مانند قرآن و تورات، مایه درک عمیق و بصیرت مردم است:... بگو: من تنها از چیزی پیروی می‌کنم که بر من وحی می‌شود؛ این وسیله بینایی از طرف پروردگارتان است... (26)

چه کسانی اهل بصیرتند ؟
 

قرآن کریم در این مورد حضرت ابراهیم(ع) در آیه 75 سوره مبارکه انعام.حضرت محمّد(ص)در آیه 108 سوره مبارکه یوسف.اهل توبه وانابه آیه 8 سوره مبارکه ق .بندگان خاصّ خداآیه 63 و 73 سوره مبارکه فرقان .متقین:‏ آیه 201 سوره مبارکه اعراف
ز اهل بصیرت سخـن اینچنین
به قرآن حق است یکی متقین
خلیل و حبیبند وخاصان عزیز
ودگــــر انابه کنان در زمین

قرآن عاملی برای بصیرت:.
 

(یَا أَیُّهَا النَّاسُ قَدْ جَاءَکُم بُرْهَانٌ مِن مُبِیناً
اى مردم یقیناً از سوى پروردگارتان براى شما برهان آمد و نور روشنگرى به سوى شما نازل کردیم. در حقیقت خداوند کریم دلیل محکم و روشن گر را نازل کرده و راه را نشان داده تا مردم با دیده باز همه چیز را ببینند .و خود را برای آینده مهیا کنند .عذاب و کیفری و بهشت و نعمتهائی که در انتظار انسان است هرکدام با بینشی بدست می آید البته بستگی به نوع بینش دارد. عده ای همه چیز را وابسته به خدا می دانند و بر عکس گروهی که دلهایشان زنگار گرفته حق را نمی بینند و به باطل روی دارند. اینجاست که قرآن کریم برهان و نور را معرفی می نماید. که عاملی بر بصیرت است.الَّذِینَ یَتَّبِعُونَ الرَّسُولَ کسانی که پیروری از پیامبر کردنداتَّبَعُوا النُّورَ الَّذِى أُنْزِل مَعَهُ أُوْلئِکَ هُمُ الْمُفْلِحُون و پیروی کردند از نوری که با او نازل کردیم ایشان رستگارنند.(27)
أَنزَلْنَا وَاللهُ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِیرٌ تغابن آیه 8فَآمِنُوا بِاللهِ وَرَسُولِهِ وَ النُّورِ الَّذِى
مى دهیدآگاه است.پس به خدا و پیامبرش و نورى که نازل کردیم ، ایمان آورید و خدا به آنچه انجام قرآن مجید در اول سوره ابراهیم به این نکته اشاره مى کند
ا لنَّاسَ مِنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ بِإِذْنِ رَبِّهِمْ إِلَى صِرَاطِ الْعَزِیزِ الْحَمِیدِالر کِتَابٌ أَنزَلْنَاهُ إِلَیْکَ لِتُخْرِجَ
الر.کتابى است که آن را بر تو نازل کردیم تا مردم را به اجازپروردگارشان از تاریکى ها گمراهی بیرون آوری و به سوى صفات ستوده رهسپار گردانی. ابراهیم 1 به سوى راه شکست ناپذیر و ستوده
قرآن نور مبین است ، یعنى معرفت و بصیرت در قلوب اهل ایمان و پیروانش پدید مى آورد.
قرآن طریق زندگى سعادتمندانه را آشکار مى سازد وتعلیماتش در دل بصیرت ایجاد می کند
که مرتبه عالى است آن است که به آن عمل کند إِنَّ هَـذَا الْقُرْآنَ یِهْدِی لِلَّتِی هِیَ أَقْوَمُ این قرآن بهدرست ترین آیینها راه می نمایداِن هذَا القرانَ یَهدی لِلتی هِیَ أَقومُ
وَیُبَشِّرُ الْمُؤْمِنِینَ الَّذِینَ یَعْمَلُونَ الصَّالِحَاتِ أَنَّ لَهُم أَجْرًا کَبِیرً ْ (28)
إِنَّ هَـذَا الْقُرْآنَ یِهْدِی لِلَّتِی َقْوَمُ هِیَ
قطعاً این قرآن به [آیینى‏] که خود پایدارتر است راه مى‏نماید، و به آن مؤمنانىکه کارهاى شایسته مى‏کنند، مژده مى‏دهد که پاداشى بزرگ برایشان خواهد بود اگر کسى قرآن بخواند، اگر در قرآن تدبر بکند، اگر به قرآن عمل بکند دیگر دست.
خورشید ره همه بود نور الهی
با نور خدا سفر نما مرد خدائی
این تاج به سر بنه بــرو جان
حافظ بـــودت اگر که خواهی . فی البداهه .مقدم

راه رسیدن به مقام بصیرت :
 

1ـ بازسازی و اصلاح نفس خویش
2ـ مجاهده با هوای نفس
3ـ توبه که اولین گام برای رسیدن به بصیرت است.
4ـ ذکر خدا حضرت علی (ع) می فرماید: مَن ذکر الله استبصر هرکسی یاد خدا باشد ، بینائی و بصیرت یابد.
5ـ همنشینی با علما.خدا حضرت علی (ع) می فرماید :جاور العلماء تستبصر با دانایان بنشین تا آگاهی یابی .
6ـ خردوزی : اول اندیشه وانگی گفتار . بدون تحقیق چیزی را نپذیرفتن
7ـ آینده نگری . به کار گیری فکر در مورد آینده و فرجام کار
8ـ زهد: دوری از دنیا به شکل معقول باعث بصیرت می شود .
9ـ ارتباط باخدا .انس با قران . معرفت به خدا .توسل به ائمه (ع) دعا و مناجات .هم در بصیرت دخیل هستند .
اهل یقین تسبیح همه موجودات را می شنوند . یسبح لله ما فی السموات و ما فی الارض .
کلا لو تعلمون علم القین لترون الجیحیم ، ثم لترونها عین الیقین. اگر با بصر نمی توان حقایق را دید با بصیرت دل می تواندید.
بی باوران عالم با چشم دل ببینند. آثار خلقت دوست درکوی ماندگاران.
چشم بصیرت باطن پرفروغ دارد . این گناهان هستند . که پرده ظلمت بر حقایق می افکنند .

بصیرت به وسیله ی تقوی
 

یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا إِنْ تَتَّقُوا اللَّهَ یَجْعَلْ لَکُمْ فُرْقاناً وَ یُکَفِّرْ عَنْکُمْ سَیِّئاتِکُمْ وَ یَغْفِرْ لَکُمْ وَ اللَّهُ ذُو الْفَضْلِ الْعَظیم‏
اى کسانى که ایمان آورده‏اید، اگر از خدا پروا کنید براى شما نیرویى جدا کننده(تشخیص‏دهنده حق از باطل) قرار مى‏دهد و گناهان(صغیره) شما را مى‏زداید و(گناهان کبیره) شما را مى‏آمرزد و خدا داراى فضل و احسان بزرگ است.عملکرد انسان، در بینش او اثر دارد. کسى که تقوا دارد، علاوه بر علم، فطرت، عقل مى‏ و تجربه، خداوند بصیرت و دید و شناخت ویژه‏اى به او دهد
تقوای خدا که گفته قرآن ای جان
راه روش صحیح بــــود ای انسان
منظور رسول و آل احمد باشند
این راه روش بــود همان راه جنان

سفارش و هشدار های قرآنی
 

رسیدن به مرتبه درک توحید پروردگار و شهادت به آن، برای صاحبان علم امکان پذیر است و این در فضیلت و ضرورت علم به تنهایی کافی است. چون علم چنین ثمره دلپذیری دارد خداوند فرموده است:
یَرْفَعِ اللَّهُ الَّذِینَ آمَنُوا مِنْکُمْ وَ الَّذِینَ أُوتُوا الْعِلْمَ دَرَجاتٍ؛.( 29 )
خداوند کسانی را که ایمان آوردند و آنان را که علم داده شدند بسیار بلندمرتبه می فرماید.
خداوند در مواضع فراوانی برتری عالم را نمایان ساخته است و در آیاتی به این برتری تصریح نموده است: قُلْ هَلْ یَسْتَوِی الَّذِینَ یَعْلَمُونَ وَ الَّذِینَ لا یَعْلَمُونَ (30)
بگو آیا کسانی که می دانند و کسانی که نمی دانند یکسانند؟
قرآن به علم آموزی تشویق و بلکه امر می کند: فَسْئَلُوا أَهْلَ الذِّکْرِ إِنْ کُنْتُمْ لا تَعْلَمُونَ ؛
پس اگر نمی دانید از آگاهان بپرسید.(31)
عقل و اندیشه چنان اهمیت دارند که بدون آن نمی توان از آیات خداوند بهره ای برد:
وَ سَخَّرَ لَکُمُ اللَّیْلَ وَ النَّهارَ وَ الشَّمْسَ وَ الْقَمَرَ وَ النُّجُومُ مُسَخَّراتٌ بِأَمْرِهِ إِنَّ فِی ذلِکَ لآیاتٍ لِقَوْمٍ یَعْقِلُونَ .شب و روز و خورشید و ماه را برای شما رام گردانید، و ستارگان به فرمان او مسخر شده اند. مسلماً در این امور برای مردمی که تعقل می کنند نشانه هاست. (32)
وَ سَخَّرَ لَکُمْ ما فِی السَّماواتِ وَ ما فِی الْأَرْضِ جَمِیعاً مِنْهُ إِنَّ فِی ذلِکَ لاَیاتٍ لِقَوْمٍ یَتَفَکَّرُونَ
و آنچه در آسمانها و آنچه را در زمین است به سود شما رام کردیم، همه از اوست قطعاً در این (امر) برای مردمی که می اندیشند نشانه هایی است. (33)
کسی که تعقل نمی کند، از مبدأ هستی غافل می شود و به عبادت غیر خدا مبتلا می شود:
أُفٍّ لَکُمْ وَ لِما تَعْبُدُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ أَفَلا تَعْقِلُونَ؛(34)
اف بر شما و بر آنچه غیر از خدا می پرستید. مگر نمی اندیشید؟
وَ لَقَدْ أَضَلَّ مِنْکُمْ جِبِلاًّ کَثِیراً أَ فَلَمْ تَکُونُوا تَعْقِلُونَ ؛(35)
و شیطان گروهی انبوه از شما را گمراه کرد آیا اندیشه نمی کردید؟
این آب روان عجب صفائـــی دارد
این ملک یقین بدان خدائی دارد
وحی احداست ورسم احمد ای جان
قرآن به یقین بخوان شفائی دارد