زمانی دانش آموز مشتاقی بود که می خواست به خرد و بصیرت دست یابد. به نزد خردمند ترین انسان شهر؛ سقراط؛ رفت تا از او مشورت جوید. سقراط فردی کهنسال بود و در باره بسیاری مسائل آگاهی زیادی داشت. پسر از پیر شهر پرسید: "چگونه او نیز می تواند به چنین مهارتی دست پیدا کند؟" سقراط زیاد اهل حرف زدن نبود، تصمیم گرفت صحبت نکند و عملاً برای او توضیح دهد.
او پسر را به کنار دریا برد و خودش در حالی که لباس به تن داشت،
کارکردهای بصیرت
کارکردهای بصیرت در ابعاد فردی و جمعی و در زمینه‌های سیاسی و اجتماعی از نگاه رهبر معظم انقلاب اسلامی به اندازه‌ای متعدد و فراوان می‌باشد که اشاره به همه آنها در این مقال نمی‌گنجد، لکن ذیلا برخی از موارد مهم آن را مرور میکنیم:
1- برای ماندن در خط ولایت
حضرت امام خمینی(ره) که به تعبیر رهبر معظم انقلاب اسلامی خود به معنای واقعی بصیر بود و«بصیرتی داشت که خیلی از چیزهایی که ماها حتی گاهی با دقت نمی دیدیم او آنها را در نگاه عادی مشاهده می‌کرد. حرفهای او برخاسته از چنین دلی و چنان حکمتی بود.»[13]تفاوت انسان با حیوان را به بصیرت دانسته و می‌فرماید:
بسم اللَّه الرّحمن الرّحیم
به همهى شاعران محترم - برادران و خواهران عزیز - خوشامد عرض میکنیم. در بین شما پیشکسوتها و اساتیدى حضور دارند، نورسها و شکوفه‌‌‌‌‌‌‌هاى تازه‌‌‌‌‌‌‌اى هم بحمداللَّه حضور دارند؛ هرکدام یک لطفى دارید و هر گلى بوئى دارد؛ تأسف ما فقط از این است که نمیتوانیم از همهى این گلها استفاده کنیم. تقسیم‌‌‌‌‌‌‌بندى را دوستان کرده‌‌‌‌‌‌‌اند و از کسانى خواهش خواهند کرد که بخوانند؛ ما هم در انتظاریم که استفاده کنیم و گوش بدهیم. ان‌‌‌‌‌‌‌شاءاللَّه که همه‌‌‌‌‌‌‌تان موفق باشید. آقاى قزوه بفرمائید...
***
بسم‌‌‌‌‌‌‌اللَّه‌‌‌‌‌‌‌الرّحمن‌‌‌‌‌‌‌الرّحیم
مجدداً خوشامد عرض میکنیم و تشکر میکنیم از برادران و خواهران عزیز، بخصوص از این دوستانى که از سروده‌‌‌‌‌‌‌هاى خودشان ما را بهره‌‌‌‌‌‌‌مند کردند. من امسال هم مثل پارسال دقت
بسم اللَّه الرّحمن الرّحیم
خیلى خوشامدید؛ بانوان محترم، خواهران عزیز! و حقیقتاً امروز با دیدن این جمع متراکم و فرزانه و همه دلبسته‌ى قرآن، براى من یک روز عید محسوب میشود و این را لطفى از طرف کریمه‌ى اهل بیت - حضرت فاطمه‌ى معصومه (سلام اللَّه علیها) - به حساب مى‌آورم. خدا را شکر میکنیم که در کشور ما روزى پیش آمد که این مجموعه‌ى عظیم از بانوان کشور با انگیزه‌اى عمیق و منطقى و عالمانه به دنبال قرآن، فهم قرآن، ترویج قرآن، تحقیقِ در قرآن باشند و اینجور فضاى قرآنى کشور را رونق بدهند. یقیناً این یک موهبت بزرگى از طرف پروردگار براى کشور ماست.
بصیرت نیز مانند سایر مباحث اخلاقی، دارای آثار بخصوصی است که در زیر به آن می پردازیم:
← توحید
از جمله آثار بصیرت، ره یافتن به توحید و قدرت خدا می‌باشد. در این مورد در آیه شریفه چنین وارد شده است: «قُلْ مَنْ رَبُّ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ قُلِ اللَّهُ …. قُلْ هَلْ یسْتَوِی الْأَعْمَی وَالْبَصِیرُ أَمْ …؛ [۱۳] بگو: چه کسی پروردگار آسمان‌ها و زمین است؟ بگو: الله! (سپس) بگو: آیا اولیا (و خدایانی) غیر از او برای خود برگزیده‌اید که (حتی) مالک سود و زیان خود نیستند (تا چه رسد به شما؟!) بگو: آیا نابینا و بینا یکسانند؟! یا ظلمت‌ها و نور برابرند؟! آیا آنها همتایانی برای خدا قرار دادند بخاطر اینکه آنان همانند خدا آفرینشی داشتند و این آفرینش‌ها بر آنها مشتبه شده است؟! بگو: خدا خالق همه چیز است؛ و اوست یکتا و پیروز!»
بسم اللَّه الرّحمن الرّحیم
جلسه‌ى امروز ما با شما عزیزان، مثل همیشه، براى من یک جلسه‌ى بسیار شیرین و امیدبخش بود. حقیقتاً نقطه‌ى امید اصلى کشور جوانان تحصیلکرده و فرزانه، بخصوص آنوقتى که این فرزانگى با تعهد و احساس مسئولیت همراه باشد، هستند. و دیدار شما برادران و خواهران عزیز، فرزندان عزیز من - که بحمداللَّه دیدار بسیار شیرین و خوبى بود - این امید را نه تنها در دل من، در دل مسئولین، بلکه در سطح کشور تقویت میکند.
اول یک نکته را خطاب به مسئولین محترم - وزراى محترمى که تشریف دارند و رئیس محترم بنیاد نخبگان؛ خانم معاون رئیس جمهور و دیگر مسئولین - عرض بکنم؛ برنامه را، نگاه را، با توجه به این واقعیتها باید تنظیم کنید.
مفسران سه معنا برای واژه بصیرت در قرآن برشمرده اند:
1. یقین و اطمینان: (أَدْعُوا إِلَی اللَّهِ عَلَی بَصِیرَةٍ) (یوسف: 108) پیامبر در این آیه اعلان می دارد که با یقین و اطمینان و از روی بصیرت کامل و معرفتی که حق و باطل را از هم جدا می سازد، به خدا دعوت می کند.
2. شاهد: (بَلِ الْإِنسَانُ عَلَی نَفْسِهِ بَصِیرَةٌ) (قیامت: 14) در تفسیر این آیه دو احتمال وجود دارد. یکی اینکه انسان خود شاهد اعمال خویش است که در این صورت تاء در بصیرت برای مبالغه خواهد بود. دیگر آنکه این آیه معنایی مشابه آیه 24 سوره نور دارد و به این صورت که شاهدانی از انسان مانند اعضاء و جوارحش بر اعمال او نظارت دارند.
3. دلایل روشن: (قَدْ جَاءَکم بَصَائِرُ مِن رَبِّکمْ) (انعام: 104) و نیز (اعراف: 203؛ اسراء: 102 و جاثیه: 20) بیشتر مفسران بصائر (جمع بصیرت) را
بسم اللَّه الرّحمن الرّحیم
هر سال نوزدهم دى را همهى ملت ایران، بخصوص مردم عزیز و بابصیرت قم، همچون یک مقطع تاریخىِ گویا و زباندار، به رخ مستکبران عالم میکشند. جا هم دارد؛ حقیقتاً هم حادثه اى مثل نوزدهم دى، به رخ دشمن کشیدنى است.
این حادثه از ابعاد مختلفى قابل توجه و تأمل است: هم بصیرت در این حادثه موج میزند، هم موقع‌‌‌‌‌‌شناسى، هم دشمن شناسى، هم مجاهدت و اقدام و فداکارى؛ اینها ابعاد این حادثهى عظیمى است که در نوزدهم دى سال 56 - یعنى سى و دو سال قبل - به وقوع پیوسته است. از طرف دیگر، همین حادثه، مبدأ یک تحول، یک حرکت، یک جریان عظیم و جهتدارى در ملت ایران شد. پس حادثه، حقیقتاً حادثهى مهمى است. آن روز هم تأثیر گذاشت؛ امروز هم که شما یاد آن حادثه را و یاد شهداى روحانى و غیر روحانىِ آن حادثه را گرامى میدارید، باز تأثیر میگذارد؛ درس میدهد، بصیرت میدهد و جهت حرکت را به ما نشان میدهد.
